Tác hại nghiêm trọng của thuốc lá với bệnh mạch máu não

Lưu ý: Cụm từ "bệnh mạch máu não" mà Santhuoc.vn nói đến đây các bạn hãy hiểu là một loại bệnh tổng hợp liên quan đến các bệnh về mạch máu như đột quỵ, tai biến mạch máu não, các bệnh về động mạch…

1. Thuốc lá ảnh hưởng tới bệnh mạch máu não thế nào?

Thuốc lá và các thành phần độc hại trong khói thuốc là một trong nguyên nhân hàng đầu làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mạch máu não:

- Trong khói thuốc lá có các chất oxy hóa bao gồm oxide nitrogen, LDL cholesterol oxy hóa đều gây ra xơ vữa động mạch. Kết hợp trực tiếp của CO2 và Nicotine gây tổn thương lớp tế bào trong lòng mạch máu, điều này khiến cho LDL cholesterol oxy hóa dễ dàng thấm nhập vào thành động mạch → xơ vữa động mạch.

Khi mảng xơ vữa phát triển gây bít tắc lòng mạch, hoặc khi mảng xơ vữa bị vỡ ra sẽ tạo huyết khối làm tắc động mạch vành → nhồi máu cơ tim hoặc đột tử; tắc động mạch nuôi não → tai biến mạch máu não hoặc đột quỵ hoặc đột tử; tắc động mạch chi → hoại tử chi.

Bên cạnh đó, mảng xơ vữa còn làm cho thành động mạch bị yếu đi và tạo thành chỗ phình, hoặc túi phình ở thành mạch. Những chỗ thành mạch yếu này có thể vỡ gây đột tử não vô cùng nguy hiểm của bệnh nhân.

Thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mạch máu não.

- Trong khói thuốc lá có chứa acrolein làm tăng co thắt động mạch vành sẽ gây nên đau thắt ngực, thiếu máu cơ tim hoặc nhồi máu cơ tim và tăng nguy cơ tắc mạch do tổn thương lớp tế bào bên trong lòng động mạch.

- Khói thuốc lá cũng chứa một số kim loại: nhôm, cadmium, đồng, chì, thủy ngân, niken và kẽm, chúng vào cơ thể gây tổn thương cấu trúc mạch máu và lớp tế bào bảo vệ thành động mạch và góp phần gây bệnh lý tăng huyết áp – nguyên nhân hàng đầu dẫn tới đột quỵ não.

• Bạn có thể tham khảo thêm bài viết: Tại sao hút thuốc lá gây tăng huyết áp để hiểu rõ hơn điều này nhé.

* Những ghi nhận thực tế tác hại của thuốc lá tới mạch máu não:

- Khi so sánh với những người không bao giờ hút thuốc thì những người hút thuốc có nguy cơ bị co thắt mạch vành cao gấp 20 lần, thời gian bị cơn co thắt mạch vành kéo dài hơn và ở những mức gắng sức thấp hơn so với người không hút thuốc. Co thắt mạch vành có thể xảy ra sau khi chỉ hút một điếu thuốc.

- Nguy cơ đột tử ở người hút thuốc lá thường cao hơn 3 lần ở người không bao giờ hút thuốc lá. Việc giảm hút thuốc lá cũng làm giảm nguy cơ đột quỵ não đáng kể.

- Nguy cơ đột quỵ và tử vong do bệnh mạch máu não ở người hút thuốc lá cao hơn từ 1,5 – 2,9 lần so với người không hút thuốc lá. Nguy cơ này giảm khi ngưng thuốc lá liên tục trong 2 năm và ngang bằng với người không hút thuốc lá khi ngưng thuốc lá liên tục trong 5 năm.

Đặc biệt nguy hiểm hơn khi thuốc lá kết hợp với các bệnh lý tiểu đường, huyết áp thì nguy cơ mắc các bệnh mạch máu não càng tăng cao và một khi đã mắc thì sẽ để lại di chứng thực sự khó lường.

Bệnh mạch máu não là tình trạng bệnh lý hết sức nguy hiểm, không nên chủ quan trước những dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh, nên khác bệnh định kỳ hoặc khám khi thấy có triệu chứng ban đầu, phát hiện bệnh sớm chính là yếu tố giúp bạn có thể kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó thay đổi lối sống khoa học, chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động, đặc biệt kiểm soát các các yếu tố nguy cơ; điều trị huyết áp, kiểm soát đường huyết, lipid máu; bỏ thuốc lá,…

Tự nâng cao kiến thức về căn bệnh này cũng như mối nguy hại khôn lường từ thuốc lá sẽ giúp các bạn chủ động tránh xa được các tác nhân gây hại tới sức khỏe. Cai thuốc lá chưa bao giờ là quá muộn để có cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.

2. Thông tin chia sẻ thêm về bệnh mạch máu não:

Bộ não được nuôi dưỡng bằng những mạng mạch máu, đặc biệt là các động mạch, chúng có nhiệm vụ cung cấp 20 – 25% lượng máu của cơ thể tới não mới đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và oxy cần thiết giúp não bộ hoạt động bình thường.

Khi lưu lượng máu đến nhu mô não bị giảm sẽ gây ra các vấn đề về liên quan đến bệnh mạch máu não như cơn thiếu máu não thoáng qua, tai biến mạch máu não, đau nửa đầu, đột quỵ,…

2.1. Các Nguyên nhân và dấu hiệu cảnh báo bệnh mạch máu não:

* Nguyên nhân gây ra bệnh mạch máu não:

- Tăng huyết áp: Đây là nguyên nhân hàng đầu (chiếm khoảng 50%) gây ra tình trạng đột quỵ não – một bệnh lý nguy hiểm liên quan đến mạch máu não.

Tốc độ lưu thông của máu nhanh gây ra lực tác động mạnh lên thành mạch máu có thể khiến mạch máu bị giãn ra, thậm chí bị vỡ ra gây vỡ mạch máu não.

- Xơ vữa động mạch: Các mãng xơ vữa động mạch tích tụ khiến thành mạnh máu bị hẹp dần, nếu bị nứt vỡ có thẻ tạo thành cục máu đông làm gián đoạn quá trình lưu thống của máu tới não bộ gây ra đột quỵ, tai biến mạch máu não.

- Tiểu đường: bệnh này làm quá trình xơ vữa động mạnh diễn ra nhanh chóng hơn và làm gia tăng nguy cơ các bệnh liên quan đến mạch máu não.

- Thuốc lá làm tăng quá trình xơ vữa động mạch, làm tăng co thắt động mạch (co thắt động mạch vành sẽ gây nên đau thắt ngực, thiếu máu cơ tim hoặc nhồi máu cơ tim). Đồng thời là tác nhân hàng đầu khiến tình trạng bệnh huyết áp, tiểu đường trầm trọng hơn.

- Di truyền.

- Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: việc ăn nhiều chất đạm, dầu mỡ khiến tích tụ cholestorol, gây ra xơ vữa động mạch.

- Thừa cân béo phì, ít vận động.

* Những dấu hiệu cảnh báo của bệnh mạch máu não:

- Đối với bệnh thiếu máu não: Sẽ có một số biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ, ù tai, nghe kém, rối loạn cảm giác…Bệnh thường gặp ở độ tuổi trung niên và là cảnh báo của bệnh tai biến mạch máu não.

- Đối với bệnh lý suy giãn tĩnh mạch chi: Mỏi chân, nặng chân, đau bắp vế, cảm giác bị căng nặng; Sưng mắt cá chân; Hay bị chuột rút nhất là về đêm; Cảm giác như bị kiến bò và ngứa chân; Đau cổ chân; Có vết chàm hay loét vùng cổ chân, viêm mô dưới da,…

Bệnh nhân mắc bệnh mạch máu chi không điều trị kịp thời sẽ bị biến chứng làm da lở loét, tạo ra các huyết khối tĩnh mạch dẫn tới tử vong.

* Đối với bệnh tai biến mạch máu não (còn gọi là đột quỵ não)

Các triệu chứng tai biến mạch máu não xuất hiện đột ngột bao gồm: liệt đối bên, thị lực giảm, nói khó, liệt tứ chi, hội chứng khóa trong… Bệnh để lại hậu quả nặng nề, đặc biệt là nguy cơ gây tử vong rất cao.

3. Bệnh mạch máu não có nguy hiểm không?

- Các bệnh lý về mạch máu rất nguy hiểm, tuy có những dấu hiệu rất dễ nhận biết nhưng thường xuất hiện từ từ và không để lại hậu quả nặng nề từ đầu nên hay bị chúng ta chủ quan bỏ qua.

Đó là lý do khiến cho bệnh thường không được điều trị kịp thời, đến khi xảy ra đột quỵ, tai biến mạch máu não thì bệnh đã ở tình trạng rất nặng.

- Các bệnh mạch máu não một khi đã xảy đến thì thường diễn biến rất nhanh, không thể chữa khỏi hoàn toàn và để lại di chứng rất nặng nề cho người bệnh: tê liệt các chi, nửa người hoặc toàn thân, liệt cơ mặt, miệng,.. da lở loét, mất khả năng tự chăm sóc bản thân, thậm chí tử vong ngay lập tức.

* Những ghi nhận thực tế về mức độ nguy hiểm của bệnh mạch máu não:

- Theo thống kê có tới 17 triệu người mắc tai biến mạch máu não, trong đó có 6 triệu ca tử vong - đứng thứ 2 về nguyên nhân gây tử vong hàng năm trên thế giới.

- Sau khi được cứu chữa qua giai đoạn cấp tính, khoảng 1/4 số bệnh nhân còn di chứng như liệt vận động, rối loạn ngôn ngữ, suy yếu trí tuệ và 1/3 mắc trầm cảm. Biểu hiện lâm sàng của tai biến mạch não là cơn đột quỵ não phần lớn do nhồi máu não (75 - 80% các trường hợp), còn lại là do chảy máu não (10 - 15% các trường hợp) và chảy máu dưới nhện (5%).

- Trung bình cứ 2 giây lại xảy ra 1 trường hợp đột quỵ não trên thế giới – tình trạng bệnh có nguy cơ tỷ vong rất cao hiện nay.